vrijdag, 31 oktober 2025 |
|
|
Euthanasie, ja en/of nee: Twee verre vreemde stemmenDe tijden zijn enorm veranderd. Toch zijn de problemen rond het levenseinde niet nieuw. Eén van mijn jongere parochianen vermoedt zelfs dat het probleem van het sterven al zo oud is als de dood van de eerste mens. Daar zou wel eens wat in kunnen zitten. Toch is het probleem in zoverre nieuw, dat ons technisch kunnen ons heeft opgezadeld met een nieuwe verantwoordelijkheid, juist omdat we zoveel kùnnen... (en dus ook moeten kunnen ophouden). Als contrast twee verre vreemde stemmen. Zij laten iets zien van hoe men daar mee omging in lang vervlogen tijden. Twee christelijke stemmen, twee rooms-katholieke stemmen, die echter ook in protestantse middens over het algemeen erg gewaardeerd worden. Hun houding ten opzichte van het levenseinde verschilt nog al. (ook wat dat betreft is er dus niets nieuws onder de zon. De eerste stem is die van Thomas More (1478-1535) de tweede die van Blaise Pascal (1623-1662), beide spirituele en morele zwaargewichten in hun dagen. De eerste was een groot Engels staatsman, filosoof en schrijver ("Utopia") . Hij was rooms-katholiek en humanist, bevriend met Erasmus, gestorven op het schavot doordat hij principes belangrijk genoeg vond om voor te blijven staan (heilig verklaard in 1935 !) . De tweede was een groot Frans wiskundige, filosoof en schrijver ("Pensées"), scherp criticus van de officiële roomse leer, die tijdens zijn leven geteisterd werd door fysiek lijden en chronische pijn. Twee getuigenissen, zeer verschillend van toon en strekking, beide zeer authentiek en katholiek.
Thomas More, een fragment uit "Utopia"[Het gaat over hoe de zieken en stervenden in 'Utopia' verzorgd worden (Utopia is het land van Thomas' dromen, dat niet bestaat omdat er geen plaats voor is in deze wereld: u-topie)] "... De zieken die lijden aan ongeneeslijke ziekten troosten ze door hun aanwezigheid, door ermee te praten, kortom door ze alle hulp te bieden die ze kunnen. Soms echter is de ziekte niet alleen ongeneeslijk, maar veroorzaakt ze ook onophoudelijk lijden en angst. Als de priesters en de magistraten dan vaststellen dat de zieke niet in staat is nog enige plicht te vervullen en door zijn eigen dood te overleven tot last en hindernis is voor anderen, en voor zichzelf een bron van lijden, dan zullen ze hem ertoe aansporen zich niet langer vast te klampen aan dit aftakelend en pijnlijk bestaan. Als hij beseft dat zijn leven niets meer is dan kwelling, zeggen ze hem dat hij er niet tegenop moet zien te sterven, maar eerder hoopvol naar de dood kan uitzien en dat hij zichzelf amg bevrijden uit dit leven als uit een gevangenis of een oord van kwelling of zich door anderen eruit kan laten bevrijden. Op deze wijze, zo zeggen ze, zal hij verstandig handelen: door zijn dood zal hij niets goeds verliezen maar wel een einde stellen aan zijn lijden. En omdat hij hierin de raad van de priesters zal volgen, dat wil zeggen, van degenen die Gods wil uitleggen, zal hi handelen als een godvruchtig en deugdzaam mens. Degenen die op deze wijze overreed worden, stappen vrijwillig uit het leven door niet meer te eten, of worden tijdens hun slaap geholpen, zonder enige doodsstrijd. Degenen echter die niet wensen te sterven, worden niet onder druk gezet en worden verder met dezelfde zorg en aandacht begeleid." [overgenomen uit "De Brug, maandblad van het Karl Barth centrum - Genk", april 2000] Blaise Pascal, een fragment uit "prière pour demander à Dieu le bon usage des maladies""...Heer, neem van mij weg de treurigheid die eigenliefde zo makkelijk kan veroorzaken, wanneer ik gefixeerd raak op mijn eigen pijn en lijden, of wanneer ik zwaar onder de indruk ben van het feit dat allerlei dingen niet gaan zoals ik het zo graag zou willen, dingen die eigenlijk niets met uw eer te maken hebben; In plaats daarvan, Heer, vorm mijn treurigheid naar de Uwe. Maak van mijn lijden een heilzame zaak, een gelegenheid om tot in keer en omkeer te komen. Geef dat ik enkel nog gezondheid en leven wens om die in dienst te stellen van u; om die te beëindigen voor U, met U en in U. Ja, Heer, eigenlijk vraag ik U noch gezondheid, noch ziekte, noch leven, noch dood, maar dat U mijn gezondheid en ziekte, mijn leven en mijn dood wilt doen strekken tot uw eer, tot mijn heil, en tot opbouw van de Kerk en uw gelovigen, waartoe ik door uw genade hoop te behoren. U alleen weet wat goed voor mij is; U bent een souverein heer. Doe wat U wilt. Geef of neem, maar vorm mijn wil naar de uwe; en gun mij, dat ik in een nederige en volkomen overgave en in een heilig vertrouwen bereid ben de bevelen van uw eeuwige voorzienigheid te ontvangen en dat ik gelijkelijk mag aanbidden al wat van U komt, kome wat komt. Amen" [Pascal, oeuvres complètes (éditions du Seuil, 1963, présentation et notes de Louis Lafuma) , p 365, kolom 1, eigen hertaling] ds. Dick Wursten
|
This site was last updated vrijdag, 31 oktober 2025